معمولا ایرانی‌های مقید در سفرهای خارجی چند مشکل مشترک دارند. یکی از آنها نداشتن آب در دستشویی‌های کشورهای غیرمسلمان است.
افراد با تجربه با یک پاکت خالی آبمیوه و یا یک بطری خالی کوچک، خود را طهارت می‌کنند. مشکل دیگر نداشتن نمازخانه در بیشتر سالن‌های فرودگاه‌های اروپایی است. در نتیجه مسلمانان برای اقامه نماز، زیراندازی را در گوشه‌ای خلوت از سالن فرودگاه پهن می‌کنند و به نماز می‌ایستند.
مشکل دیگر مربوط به پذیرایی داخل پروازهاست که برای پرهیز از خوردن طعام حرام بعضا به خوردن تکه‌ای نان، ابمیوه و سالاد بسنده می‌کنند. البته در بیشتر شهرهای اروپایی شما با اندکی پرس و جو می‌توانید رستوران‌هایی با خوراک اسلامی پیدا کنید.
در این میان رستوران های ترکی و دونر کباب شان مشهورترند. رستوران‌های ایرانی هم تعدادشان کم نیست و غذاهای حلال خوشمزه ای را ارایه می کنند.
ساعت 22، در زمان ورود به فرودگاه وین، آقای شمس‌زاده از همکاران شرکت راکسل منتظر ماست. شرکت راکسل از آغاز راه اندازی روزنامه همشهری، یکی از تامین کنندگان کاغذ روزنامه بوده است.
با خوشرویی با خودروی شخصی خود ما را به هتل «دوفرانس» که محل اقامت کوتاه ما در وین است می‌رساند. منتظر می‌شود تا وسایل را در اتاق بگذاریم و سپس ما را به رستوران ایرانی «حاتم» می‌برد تا شام، پلو خورش بادمجان ایرانی بخوریم.
خوراکی که هم مورد دلخواه من و هم آقای دانش است. نیم ساعتی هم گشت کوتاهی با ماشین در فضای خلوت نیمه شب وین داریم. در واقع این تنها فرصت کوتاهی است که می‌توانیم شهر را ببینیم، چون فردا از صبح تا بعدازظهر برنامه بازدید از کارخانه کاغذسازی «یو. پی. ام» تدارک دیده شده است. کارخانه‌ای که در فاصله تقریبا 250 کیلومتری وین بین شهرهای «سالزبورگ» و «لینز» واقع شده است.
تا پاسی از شب را صرف تایپ و ارسال گزارش سفر و عکس های روز سه شنبه می‌کنم و پس از 4 ساعت خواب، حدود 6 صبح برای نماز و صرف صبحانه بیدار می‌شوم. ساعت 7 سوار ماشین می‌شویم و به سوی کارخانه یوپی ام حرکت می‌کنیم.
همراه ما در این بازدید، علاوه بر آقای شمس زاده، خانم «گشتایی» از مدیران شرکت راکسل در اتریش است. فاصله دو و نیم ساعته وین تا محل کارخانه، مملو است از مناظر زیبای پاییزی که در رنگ آمیزی برگ های درختان جنگل ها و چمنزارهای طول مسیر جلوه گر شده است. بارش ملایم باران نیز فضا را دل انگیزتر کرده است.
در ورودی کارخانه یو پی ام اشتایر مول، مردی نسبتا مسن با چهره خندان منتظرمان است. او «اوالد فیشر» مدیر خدمات مشتریان این کارخانه است. به زبان انگلیسی به یکدیگر خوشامد می‌گوییم. آقای دانش اما به زبان ظاهرا اتریشی با فیشر صحبت می‌کند. از بهت روی صورت فیشر فهمیدیم که از کلمات اتریشی دانش سر درنیاورده است. بعد که از دانش پرسیدم به زبان خارجی چه گفتی؟ بلافاصله گفت: «تقه غازن، این د حاوزن، شالاپن شولوپن»! پرسیدم این به چه زبانی است و ترجمه‌اش چه می شود؟ با خنده گفت: به زبان سرکاری! معنی اش هم این است که 3 غاز درون حوض شلپ و شلوپ می‌کنند! با خودم گفتم این دانش هم اعجوبه‌ای است و ما خبر نداشتیم.
فیشر به هر کدام ما یک کاور نارنجی داد تا در حین بازدید بر تن کنیم، اما بر خلاف کارخانه نورسکه، در اینجا به ما کلاه ایمنی ندادند. دانش گفت خدا رو شکر که این یکی سر ما کلاه نگذاشت!
«مهم ترین تولیدات کارخانه یو پی ام، کاغذهای روزنامه و سوپر کالیندر است». فیشر با گفتن این جمله، توضیحات خود را در باره فرایند تولید در یو پی ام شروع کرد و افزود: «ما دو دستگاه بزرگ تولید کاغذ داریم که یکی از آنها کاغذ روزنامه اعم از «کلدست» و «هیت‌ست» تولید می‌کند و دیگری که کوچک تر است کاغذ سوپر کالیندر. سوپر کالیندر، یک نوع کاغذ روزنامه براق است که معمولا برای کارهای رنگی استفاده می شود. تولید کلی این کارخانه در سال، 500 هزارتن کاغذ است شامل 370 هزار تن کاغذ روزنامه معمولی و 130 هزار تن کاغذ سوپرکالیندر.»
کارخانه در کنار یک رودخانه قرار دارد. در مورد رعایت جنبه های زیست محیطی از او می پرسیم. می گوید که سرمایه گذاری بزرگی توسط کارخانه برای جلوگیری از هر نوع آلودگی محیطی صورت گرفته است و حتی آب مصرفی کارخانه ابتدا پالایش و سپس به رودخانه ریخته می‌شود.
با دیدن عظمت دستگاه های تولید کاغذ و اتوماسیون صورت گرفته در تمامی مراحل تولید، دانش می پرسد: قیمت تمام شده دستگاهها از مرحله تولید الیاف تا کاغذ آماده کار چه قدر است؟ فیشر مکثی می کند و می گوید 350 میلیون یورو.
رول‌های کاغذ قبل از این که برش بخورند بسیار بزرگ و سنگین‌اند. وزن هر رول بالغ بر 30 تن است. رول ها پس از این که برش می خورند توسط نقاله ها به محل بسته بندی برده شده و با دستگاه های تمام اتوماتیک بسته بندی می شوند و حتی برچسب اسم و مشخصات مشتریان که در رایانه وارد شده، توسط همین دستگاه های خودکار روی بسته های کاغذ چسبانیده می‌شود.
در این کارخانه، به رغم اتوماسیون پیشرفته، 500 کارمند اعم از مسئولان اداری، فنی و غیرفنی در 5 شیفت در طول شبانه روز کار می کنند. سه شیفت 8 ساعته و دو شیفت به صورت آماده به کار. کارخانه در تمام طول سال کار می کند و حتی لحظه ای هم تعطیلی ندارد.
در انبار کارخانه در طول هفته 12 هزار تن کاغذ پر و خالی می‌شود. در مورد مواد اولیه نیز جالب است بدانیم که 80 درصد آن را کاغذهای باطله قابل بازیافت و 20 درصد آن را تراشه های چوب تشکیل می دهد. کاغذهای باطله از سطح کشورهای مختلف جمع آوری و به این محل حمل می شود. کارخانه ای در مجاورت یو پی ام قرار دارد که عملیات تفکیک کاغذهای بازیافتی و سایر زباله های غیرقابل بازیافت را انجام می دهد. مردم اتریش بسیار اقتصادی و صرفه جو هستند و تفکیک زباله از مبدا را به خوبی اجرا می کنند. بدین ترتیب حجم بزرگی از سرمایه ملی را دوباره به چرخه اقتصاد کشورشان برمی گردانند.
از فیشر خداحافظی می کنیم و به وین برمی گردیم.
در مسیر بازگشت از خوشرویی فیشر به نیکی یاد می‌کنیم. از شمس زاده می‌پرسم که ایا این ویژگی عمومی مردم اتریش است؟ می‌گوید عمدتا همین طورند، به ویژه روستاییان و کسانی که دور از پایتخت زندگی می‌کنند. دوباره می‌پرسم که مردم اتریش چه ویژگی‌های اخلاقی و فرهنگی خاصی دارند؟ از این پرسش خوشحال می‌شود و جواب می‌دهد: اینان مردمانی هستند که خیلی سخت و دیر تصمیم می گیرند اما خوب تصمیم می گیرند و خوب هم اجرا می کنند. به نظر می رسد همه آنها در حال اندیشه اند برای بهتر شدن امور. هیچ جایی را بدون استدلال و فکر باقی نگذاشته اند. خود را با تامل، اما نه با تاخیر زیاد، بروز می کنند و روند پیشرفت شان ملموس است.
تقریبا در مرکز شهر وین، کارخانه بزرگ سوخت و بازیافت زباله قرار دارد. جالب اینجاست که این کارخانه ظاهر زیبایی دارد و هوا را اصلا آلوده نمی کند و هیچ بوی نامطبوعی در اطراف آن استشمام نمی شود. ضمن این که از سوخت زباله ها در این کارخانه،10 درصد آب گرم مورد نیاز شهر تامین می‌شود.
در مورد شهر وین، شمس زاده اطلاعات مختصر و مفیدی به ما می دهد. رود دانوب که از وسط شهر عبور می کند یک جاذبه طبیعی برای شهر ایجاد کرده و در ساحل آن مراکز تفریحی و گردشگری متعددی قرار دارد. در یک گوشه از ساحل دانوب، مسجد بزرگ مسلمانان قرار دارد. تنها از ماذنه این مسجد می توان بانگ اذان را در وین شنید. مساجد دیگری هستند اما اجازه پخش اذان را ندارند.
بافت تاریخی شهر با وسواس تمام مراقبت می شود و اجازه تخریب هیچ یک از آنها به بهانه طرح های توسعه شهری داده نمی شود. شهر دارای دو رینگ خیابانی بزرگ و کوچک است و بافت تاریخی، تجاری، سیاسی و فرهنگی شهر در میان حلقه کوچک مرکزی قرار دارد. در کمتر شهر اروپایی می توان زیبایی خیره کننده بناهای تاریخی باشکوه را، نظیر آن چه در وین قرار دارد مشاهده کرد. ساختمان های سلطنتی یادگار دوران حکومت امپراتوران اطریش با نورپردازی ویژه در دل شهر می درخشند و جهانگردان پرتعداد را شیفت زیبایی خیره کننده خود می کنند. بناهای فرهنگی و سیاسی بین المللی نظیر مقر سازمان ملل و مقر اوپک از دیگر موارد قابل ذکر در وین است. صنعت گردشگری بخش قابل توجهی از درآمد سرانه اتریش را تشکیل می‌دهد.
بعدازظهر قبل از تاریک شدن هوا، در چند مکان تاریخی و دیدنی وین عکس یادگاری می گیریم و زودتر به هتل برمی‌گردیم تا برای برنامه فردا ساک هایمان را ببندیم. باید 5 صبح به فرودگاه برویم. 7 صبح به مقصد کلن آلمان پرواز داریم.
